Tentoonstelling, diverse films, tekst, documentaire en installaties

“Mijn ouders zeiden altijd dat we de kracht van het water niet moesten onderschatten.”

Samen met Kummer & Herrman kreeg Prospektor begin 2017 bij het Watersnoodmuseum in Ouwerkerk, Zeeland de opdracht om het grootse vierde caisson van het museum te vullen. Deze caissons waren in 1953 na de ramp een niet te dichten gat in de dijk van Schouwen-Duiveland binnengevaren en staan nu verzonken in het land, enkele tientallen meters achter de Deltadijk. Van binnen zijn de caissons betonnen kathedralen. Aan K&H en Prospektor om de toekomst van watersnood in beeld te brengen, in Nederland en daarbuiten. Met de zeespiegelstijging en klimaatverandering wereldwijd een bijzonder actuele opdracht en een belangrijk thema.

Na de watersnoodramp van 1953 heeft Nederland hard gebouwd aan een nieuwe kustverdediging. Het land is omdijkt, de kustlijn verkort, rivieren krijgen de ruimte en regenwater wordt opgevangen en weggepompt. Elders ter wereld nemen overstromingen in aantal en hevigheid toe. Van de vruchtbare delta’s in Zuidoost-Azië tot de kusten van Mozambique, van de heuvels in Engeland tot de berggebieden van Peru. Ook Nederland heeft te maken met steeds extremere regenval, een stijgende zeespiegel en klimaatverandering. Dat dwingt ons om steeds weer na te denken over de strijd tegen het water. Want die strijd is oneindig. Tegen deze achtergrond begonnen Arnold en Thomas Roebers - en steeds meer mensen - aan de enorme productie die in nog geen 6 maanden gedaan moest zijn.

TENTOONSTELLING
De tentoonstelling laat zich in meerder delen onderverdelen. in het begin wordt met een grootse film van 25 bij 3 meter verhaald over de watersnood van 1953 en hoe de mens altijd toch weer aangetrokken wordt door het water. Geen ramp die dat kan tegenhouden. Voor de film, die vooral een enorme en nabewerkingsklus was, regisseerde Arnold een heuse actiefilm in Colijnsplaat, waar in 1953 het verhaal ging dat de mannen van het dorp door met hun ruggen tegen de vloeddeuren te staan de ramp konden keren. Het leek een mooie metafoor voor de kracht van het water. Wijnand Slurink maakte er deze grappige making-off van. Dankzij vereende krachten van de crew en scherpe productie door Tess Janse werd de film van prachtige kwaliteit, ondanks de soms zeer geïmproviseerde techniek die we hiervoor gebruikten.

In het vervolg van de tentoonstelling belandt de bezoeker eerst in het verleden, waar fotografe Anoek Steketee portretten heeft gemaakt van mannen en vrouwen die naar hun in 1953 omgekomen broers en zussen vernoemd zijn. In indrukwekkende interviews vertellen zij hoe de Ramp altijd in hun leven is geweest. Historische objecten van de verdronken Zeeuwse stad Reimerswaal, watergodenverering wereldwijd en tot in Amerika aangespoelde objecten van de Japanse tsunami in 2011 verhalen over hoe de strijd tegen het water van altijd en overal is. Korte documentaires vanuit Engeland, Nederland, Japan en Vietnam vertellen over hoe de strijd tegen het water daar nog altijd gestreden wordt, met de meest geavanceerde en primitieve methodes tegelijkertijd. In een nagebouwde controlekamer van Rijkswaterstaat kan de bezoeker in spelvorm reageren op verschillende rampscenario’s. Hoog water op de rivieren? Schakel de juiste instanties in. De tentoonstelling eindigt met een blik op de toekomst. Door klimaatverandering worden sommige gebieden droger, andere gebieden natter en stormachtiger, weer andere gebieden zullen verdwijnen. Binnen zeer korte termijn zal de wereld onherkenbaar kunnen veranderen, met nieuwe vluchtelingencrises en politieke onrust als mogelijke gevolgen.

Door de achtergrond van Prospektor als documentair productiebureau zijn alle onderdelen van de tentoonstelling documentair geproduceerd of gemaakt. Overal zie je echte mensen, de mensen die daadwerkelijk de sluizen bedienen, de ooggetuigen van de grote tsunami in 2004, familieleden van de redding in Colijnsplaat.

Na een jaar is de tentoonstelling in het Watersnoodmuseum aangevuld met een specifieke deeltentoonstelling over watersnood door klimaatverandering, in samenwerking met de wetenschappers van het KNMI.

COLOFON